De verplichte AOV voor zzp’ers: wat gaat er veranderen?

Bent u een zzp’er zonder arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV)? Over een paar jaar moet u er waarschijnlijk toch aan geloven. De overheid werkt namelijk aan een verplichte AOV voor zelfstandige ondernemers zonder personeel. Hier leest u wat we tot nu toe weten over de verplichte AOV voor zzp’ers en welke kosten hierbij kunnen komen kijken.

Sinds juli 2023 is het nieuwe pensioenakkoord van kracht. Eén van de maatregelen uit dit akkoord is een verplichte AOV voor ondernemers. Deze afspraak is vooral gericht op zelfstandigen zonder personeel.

Waarom wordt een AOV voor zzp’ers verplicht?

Waarom bent u straks verplicht om een AOV af te sluiten? AOV-specialist bij Rabobank, Ruud Houtzager, zegt hierover: ‘De overheid maakt zich zorgen over de grote groep zelfstandigen die niets heeft geregeld tegen inkomensderving door arbeidsongeschiktheid’.

‘Wanneer je als zelfstandige door een ongeval, blessure of burn-out niet meer kunt werken, dan heb je geen inkomen. Dit wordt inkomensderving genoemd. Je zult dan bijvoorbeeld eerst je spaargeld moeten gebruiken. Is het geld uit je financiële vangnet op? Dan ben je daarna aangewezen op de bijstand, tegenwoordig de Participatiewet geheten’, aldus Houtzager.

Ook vanuit Brussel wordt aangestuurd op een verplichte AOV. ‘De Nederlandse regering kan aanspraak maken op € 4,6 miljard uit het Europese coronaherstelfonds. Eén van de voorwaarden is dat de arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp’ers door de overheid wordt geregeld’, zegt Houtzager.

En dan is er nog een derde reden waarom de verplichte AOV er waarschijnlijk komt. Het neemt een stuk ongelijkheid ten opzichte van werknemers weg en verkleint de kosten en risico’s voor de samenleving. ‘Nu hebben veel zzp’ers op de arbeidsmarkt nog een concurrentievoordeel. Zij betalen in tegenstelling tot mensen in loondienst geen premie voor arbeidsongeschiktheid. Deze kosten hoeven ze nu dus in hun tarieven niet door te berekenen. Maar als ze in de financiële problemen komen, doen ze toch een beroep op de Participatiewet. Dat is een voorziening die uit algemene middelen wordt betaald’, zegt Houtzager.

WAAROM HEBBEN VEEL ZZP-ERS NU GÉÉN AOV?
Hoe komt het eigenlijk dat veel zzp’ers op dit moment geen AOV hebben? Daar worden vaak de volgende argumenten voor gegeven:

• De arbeidsongeschiktheidsverzekering wordt als een dure verzekering gezien.
• Zzp’ers kunnen over voldoende eigen inkomen beschikken om bij arbeidsongeschiktheid eerst zelf rond te komen. Bijvoorbeeld met spaargeld, de waarde van een eigen woning of het inkomen van een partner.
• Er wordt gedacht dat de verzekeraar niet uitkeert bij arbeidsongeschiktheid
• U kunt U als zzp’er ook aanmelden bij een broodfonds. U draagt hierbij het risico samen met andere ondernemers. Hiermee dekt u maximaal de eerste twee jaar van arbeidsongeschiktheid af.

Wanneer gaat de verplichte AOV voor zzp’ers in?

Als de Nederlandse overheid aanspraak wil maken op de miljarden uit het Europese coronaherstelfonds, dan moet de wet er begin 2025 zijn. Of dat gaat lukken is de vraag. Ambtenaren van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid werken aan de contouren van de nieuwe Wet.

Waarschijnlijk wordt er over de plannen een definitief besluit genomen bij het vormen van een nieuw kabinet. Het invoeren zal dan nog even op zich laten wachten. Op z’n vroegst geldt de verplichte AOV vanaf 2027.

Voor wie gaat de verplichte AOV gelden?

De verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering gaat naar verwachting gelden voor ondernemers, zzp’ers, freelancers, beroepsbeoefenaars (inkomsten uit overige werkzaamheden) en meewerkende echtgenoten met én zonder personeel.

Wat gaat de verplichte AOV voor zzp’ers kosten?

Het maximale brutobedrag dat u als zzp’er betaalt aan de verplichte AOV-premie is €225 per maand. Dit komt neer op € 2.700 per jaar. Maar dit is een ruwe indicatie en deze staat dus nog niet vast.

Stel dat je arbeidsongeschikt raakt, wat is er dan gedekt bij de verplichte AOV? Dit is misschien minder dan je zou verwachten’, zegt Houtzager. ‘De dekking is namelijk gebaseerd op gangbare arbeid. Er wordt dan eerst gekeken of er nog ander algemeen maatschappelijk aanvaard werk is dat je wél kunt doen en wat je daarmee kunt verdienen voordat je een uitkering ontvangt. Ook als dat buiten je eigen sector is.’

We geven u hiervan een voorbeeld. Stel je bent een timmerman en verdient € 40.000 per jaar. U bent aan het werk en valt van een ladder, waardoor u (tijdelijk) arbeidsongeschikt raakt. Na een keuring blijkt dat u wel nog ingezet kan worden als receptionist. Hier kunt u € 30.000 per jaar mee verdienen. Uw verdiencapaciteit is hierdoor met 25% (€ 10.000) teruggevallen. U ontvangt pas een uitkering vanaf een terugval in verdiencapaciteit van 35%. U kunt in deze situatie dus geen aanspraak maken op een gedeeltelijke uitkering.

‘Bij veel reguliere AOV’s geldt beroepsarbeidsongeschiktheid. Dan kijkt men naar de arbeidsongeschiktheid voor je eigen beroep en daar wordt de uitkering op gebaseerd. Je bent dan dus niet verplicht om een baan aan te nemen in een andere branche’, zegt Houtzager. Dit is bij de verplichte AOV dus wel het geval.
Lees ook: Heb jij nog een inkomen als je ziek wordt?

Waarom zou u nu al zelf een AOV afsluiten?

Momenteel is de AOV nog niet verplicht voor zzp’ers. Dus waarom zou u hem nu al wel afsluiten? U denkt als ondernemer na over de toekomst, maar niet alles valt te plannen natuurlijk. Ziek worden of uitvallen door een ongeluk kan zomaar gebeuren, ook al hoopt u natuurlijk van niet. Onderstaande cijfers geven u een beeld van het aantal ondernemers dat arbeidsongeschikt raakt tijdens hun carrière.

• 1 op de 4 ondernemers raakt (tijdelijk) arbeidsongeschikt
• 50% van de ondernemers tussen 35 en 65 jaar is tijdens hun carrière langer dan 90 dagen arbeidsongeschikt geweest
• 14% is zelfs langer dan 5 jaar arbeidsongeschikt

Het kan handig zijn om nu al een AOV af te sluiten. Daar zijn diverse redenen voor te benoemen:

1. Financieel vangnet bij arbeidsongeschiktheid
   Door niet te wachten tot de verplichte AOV ingaat, maar nu al zelf een AOV af te sluiten heeft u eerder al een financieel vangnet bij arbeidsongeschiktheid. Met een AOV ontvangt u een uitkering waarmee u bijvoorbeeld uw huur, hypotheek en dagelijks levensonderhoud kunt betalen. Houtzager beaamt dit: ‘Het is slim om zo snel mogelijk een financieel vangnet te regelen voor als je met een ziekte, blessure of burn-out te maken krijgt’.
   
2. Een verzekering tegen beroepsarbeidsongeschiktheid
   Zoals we net al in het voorbeeld van de timmerman hebben uitgelegd, wordt er bij de verplichte AOV niet gekeken naar uw opleiding, ervaring of beroepsgroep bij arbeidsongeschiktheid. Er wordt gekeken of u na een ongeluk of bij een ziekte nog enige vorm van werk kunt doen. Dit kan dus werk zijn waarin u geen ervaring hebt, wat beneden uw opleidingsniveau is of wat u persoonlijk niet ligt. Als u nu een AOV op basis van beroepsarbeidsongeschiktheid via een verzekeraar afsluit kunt u dit voorkomen. Een verzekeraar die u verzekert tegen beroepsarbeidsongeschiktheid kijkt naar de gevolgen van een aandoening voor uw beroep. Hierdoor focust de verzekeraar zich op een betere re-integratie en eventuele aanpassingen in uw werk.
   
3. Meer keuzevrijheid
   Een andere reden om nu een AOV af te sluiten is dat u op dit moment nog veel keuze hebt in het afsluiten van een AOV die echt bij u past. Of dit met de verplichte AOV het geval is, weten we nog niet. Bepaal zelf wat u verzekert: kiest u voor een beperkte of uitgebreidere dekking? En hoe lang wilt u een AOV-uitkering? Door deze keuzevrijheid kunt u de premie zo laag of hoog maken als binnen uw budget past en de AOV aanpassen naar uw persoonlijke wensen.
   
   Hebt u al een AOV afgesloten voor de verplichte AOV ingaat? Dan hoeft u deze niet stop te zetten. Kanttekening hierbij is wel dat uw AOV minimaal hetzelfde dekt als de verplichte AOV. Hiervoor komt een speciaal toetsingskader.
   
   Let op: ook nadat de AOV voor zzp’ers verplicht is, kunt u een AOV afsluiten die een ruimere dekking biedt dan de verplichte AOV.
   
4. De drukte voor zijn
   Als de AOV voor zzp’ers verplicht wordt, kan er drukte ontstaan van zzp’ers die op dat moment hun verplichte AOV willen regelen, zelfstandig of met een adviseur. Bovendien heeft u te maken met een medisch acceptatieproces. Hier kan ook wat tijd overheen gaan. Dat bent u liever voor.

Blijf verzekerd van een goed inkomen, ook als u niet meer kunt werken. Rabobank helpt je verder.

Heeft u nog vagen over dit onderwerp, neem dan gerust contact op met uw adviseur van NAHV Accountants.

Bron: https://www.rabobank.nl